Dette er ein maskinomsett tekst som kann innehalda feil!
Viktig!
if, else og elif er nokre av dei viktigaste, kanskje dei viktigaste omgrepa de skal læra innan programmering.
Del 1 - if
No skal me læra vårt fyrste nøkkelord: if. if vert bruka når du vil sjekka um noko hev hendt, eller noko stemmer visse vilkår.
Oppgave 1.1a
Bruk if til å sjekka um du er yver 18 år eller ikkje.
age = int(input("Alderen din: "))
if age > 18:
print("Du er over 18 år!") # Du er over 18 år!
Viktig um mellomrom
Ei ting du kann leggja merke til her er at på den siste lina er det eit mellomrom på byrjinga av lina. Dette er veldig viktig å ha med i if. Du kann jo prøva å sjå kva som hendar dersom du ikkje har dette mellomrommet, koden vil ikkje fungera.
Oppgave 1.1b
Kva hender dersom du prøver å leggja inn akkurat 18 som alderen? Vert noko skrive ut no? Lat oss fiksa dette no!
Det finst fleire måtar å samanlikna på. Her kan de sjå kva som eksisterer:
| Samanlikning | Resultat | Døme |
|---|---|---|
== | Akkurat lik | age == 18 - fungerer for akkurat 18 |
> | Større enn | age > 18 - fungerer for 19 og opp |
< | Mindre enn | age < 18 - fungerer for 17 og ned |
>= | Større enn eller lik | age >= 18 - fungerer for 18 og opp |
<= | Mindre enn eller lik | age <= 18 - fungerer for 18 og ned |
!= | Ikkje lik | age != 18 - alt anna enn 18 |
Kvilken samanlikning må du bruka her for å sjekka om du er 18 eller eldre? Prøv det ut og sjå kva som hender!
Svaret:
age = int(input("Alderen din: "))
if age >= 18:
print("Du er over 18 eller eldre!")
Oppgave 1.2a - Samanlikne tekst
Kva um me skal samanlikne tekst? Jo, då vert det gjort på akkurat same måten!
Bruk ein input() for å hente ut eit dyr frå brukaren, lagre verdien i ein variabel som heiter dyr. Sjekk om dyret som vart skrive ut er, til dømes, katt, deretter skriv ut noko dersom dette stemmer. Du kan sjekke tekst på denne måten:
dyr = input("Hva er ditt favorittdyr: ")
if dyr == "katt":
print("Ditt favorittdyr er ein katt! *meow*") # Ditt favorittdyr er ein katt! *meow*
Oppgave 1.2b
Kva hender dersom du prøver å skriva Katt inn som innmat, fungerer det? Kva med KATT, KaTt, kATT?
Hva skjer?
Det som er viktigast å vita er at du må skriva teksten inn på rett vis. Stora og små bokstavar er ulike når det gjeld kode, so KATT og katt er like ulike frå kvarandre som katt og hund.
Del 2 - else
Det neste nøkkelordet me skal sjå på er else. Dette er eit nøkkelord som vert nytta når det som hender i if ikkje hender. Lat oss sjå på eit døme:
Oppgave 2.1
Bruk else til å skriva ut at ikkje er over 18. Me vil framleis at meldinga som i oppgåve 1.1b skal skrivast ut dersom du er over 18.
Svaret:
age = int(input("Alderen din: "))
if age >= 18:
print("Du er over 18 eller eldre!")
else:
print("Du er ikkje over 18!")
Legg framleis merke til mellomrom
Her er det viktig at else ligg på same innrykk som if, eller så veit ikkje Python kva if, else-en høyrer til! Me skal forklare meir om mellomrom i Python 3.
Oppgave 2.2
Endra på koden i oppgåve 1.2a til å skrive ut ei melding dersom du ikkje skriv katt.
Svaret:
dyr = input("Kva er ditt yndlingsdyr: ")
if dyr == "katt":
print("Ditt yndlingsdyr er ein katt! *mjau*")
else:
print("Eg kjenner ikkje til det dyret...")
Del 3 - elif
Det siste nøkkelordet me skal sjå på no er elif. elif er kort for else if, og tyder, som du truleg kan gjette, elles om. Um det er forvirrande kan me sjå på eit døme.
Oppgave 3.1
Me vil endra på koden i oppgåve 1.2a til å skrive ut ei liknande melding for andre dyr. Då kan me bruke elif slik:
dyr = input("Hva er ditt favorittdyr: ")
if dyr == "katt":
print("Ditt favorittdyr er ein katt! *meow*") # Ditt favorittdyr er ein katt! *meow*
elif dyr == "hund":
print("Ditt favorittdyr er ein hund! *woof*") # Ditt favorittdyr er ein hund! *woof*
Oppgave 3.2a
Kombiner koden frå oppgåve 2.2 med koden frå oppgåve 3.1 til å skrive ut ei melding dersom inga av dyra stemmer.
Svaret:
dyr = input("Kva er ditt yndlingsdyr: ")
if dyr == "katt":
print("Ditt yndlingsdyr er ein katt! *mjau*")
elif dyr == "hund":
print("Ditt yndlingsdyr er ein hund! *voff*")
else:
print("Eg kjenner ikkje til det dyret...")
Oppgave 3.2b
Legg til fleire elif-setningar for å sjekka fleire dyr.
Eksempel Svar:
dyr = input("Kva er ditt yndlingsdyr: ")
if dyr == "katt":
print("Ditt yndlingsdyr er ein katt! *mjau*")
elif dyr == "hund":
print("Ditt yndlingsdyr er ein hund! *voff*")
elif dyr == "gris":
print("Ditt yndlingsdyr er ein gris! *grynt*")
elif dyr == "and":
print("Ditt yndlingsdyr er ein and! *kvek*")
elif dyr == "elefant":
print("Ditt yndlingsdyr er ein elefant! *tut*")
else:
print("Eg kjenner ikkje til det dyret...")
Husk! Du kann hava so mange elif du vil!